Mục lục
Khái niệm thị giác hai mắt
Những gì chúng ta thấy được do ánh sáng truyền từ vật đến mắt, sản sinh tín hiệu truyền đến não. Bình thường, não nhận tín hiệu từ cả hai mắt tại cùng một thời điểm (thị giác hai mắt).
Tín hiệu trên hai mắt thường khác nhau một ít. Với thị giác hai mắt bình thường, não bộ chúng ta sẽ có thể sử dụng sự khác nhau này nhằm phân biệt khoảng cách và phối hợp vận động của mắt.
Thị giác hai mắt có tác dụng gì?
Thị giác hai mắt giúp phân biệt chiều sâu và chuyển động vật thể
Một trong những lợi ích chính của thị giác hai mắt là khả năng phân biệt chiều sâu và tốc độ của vật thể.
Nhận thức thị giác lập thể do sự khác biệt hình ảnh nhận được trên hai mắt (nguồn: imgbin)
Trẻ em có thị giác hai mắt kém hay không có thị giác hai mắt có thể gặp khó khăn trong việc nhận thức chiều sâu và tốc độ của vật. Điều này có thể dẫn đến khó khăn trong thực hiện những hành động:
– Đổ nước vào ly
– Chụp hay đánh một trái banh di chuyển nhanh
– Đánh giá một chiếc xe đang di chuyển với tốc độ thế nào
– Đi lên và xuống cầu thang
Để trải nghiệm thị giác hai mắt, bạn có thể làm một thử nghiệm đơn giản như sau:
– Dùng tay che một mắt và đổ nước vào tách,
– Hay thử nhắm một mắt và chạy bộ.
Sau đó, thử lại trải nghiệm thường ngày này bằng hai mắt, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt về khả năng phân biệt khoảng cách, tính thuận lợi trong hoạt động. Rõ ràng khi có thị giác hai mắt, khả năng phân biệt độ sâu của vật sẽ tốt hơn so với một mắt.
Đây gọi là thị giác lập thể, hay còn gọi là khả năng nhận thức ảnh nổi trong không gian ba chiều. Thị giác hai mắt tạo cảm giác có độ chính xác hơn khi nhìn bằng hai mắt, và chỉ có khi nhìn bằng hai mắt. Thị giác lập thể cũng là ưu điểm quan trọng nhất của thị giác hai mắt.
Thị giác hai mắt còn giúp có thị trường rộng hơn
Bạn có thể tự thử nghiệm như sau: nhìn thẳng vào một vật phía trước mắt 3 mét, sau đó dùng tay che một mắt, so sánh vùng nhìn giữa che một mắt và không che (không liếc mắt).
Lúc này bạn có thể phân biệt được sự khác biệt giữa thị trường một mắt và thị trường hai mắt. Nếu mắt không di chuyển, thị trường của hai mắt sẽ rộng ít nhất 180o, trong khi thị trường một mắt vào khoảng 150 độ (Steinman et al. Foundations of Binocular Vision, 2000).
Thị trường thị giác hai mắt bình thường và thị trường thị giác mỗi mắt trái và phải (Walking strategies in subjects with congenital or early onset strabismus)
Ngoài ra, thị giác hai mắt còn giúp phát hiện thay đổi của vật thể nhỏ, tối ở xung quanh nhạy hơn, nhanh hơn do nhận tín hiệu nhiều hơn.
Tuy nhiên, nếu bạn thiếu thị giác hai mắt không đồng nghĩa với việc bạn sẽ không có cảm giác về độ sâu của vật thể. Bạn vẫn có thể đánh giá khoảng cách, nhưng đánh giá sự khác biệt chi tiết sẽ khó hơn.
Điều gì gây mất thị giác hai mắt?
Bất thường thị giác hai mắt rất hay gặp trong các bệnh về thị giác. Chúng thường có những triệu chứng như đau đầu, căng mắt, đau mắt, thị lực giảm và có thể đôi khi gây song thị.
Có nhiều nguyên nhân gây mất thị giác hai mắt như:
– Giảm thị lực một mắt
– Lé mắt
– Có vấn đề về não bộ trong so sánh hình ảnh giữa hai mắt
– Một số vấn đề khác về thị giác, điều tiết, qui tụ
Tài liệu tham khảo
1. Hamed M., Goss DA., Marzieh E. (2013). “The relationship between binocular vision symptoms and near point of convergence.” Indian Journal of Ophthalmology. 61(7):325–328. doi:10.4103/0301-4738.97553.
2. Steinman et al. (2000). “Foundations of Binocular Vision”. McGraw-Hill. New York.
Ảnh:
#binocular vision
Tác giả: Thành Nguyên
Biên tập: Y Nguyên
Trả lời